کورتیزول بزاق

زمان‌بندی نمونه‌گیری (صبح/عصر/شب) و نکات پیش از نمونه‌گیری.

آزمایش بررسی کورتیزول در بزاق

کورتیزول (هیدروکورتیزون) به‌عنوان مهم‌ترین کورتیکواستروئید در بخش zona fasciculata از قشر غدهٔ فوق‌کلیوی تولید می‌شود.

در حالی‌که کورتیزول در سرم به‌صورت تام اندازه‌گیری می‌شود، می‌توان با استفاده از ادرار و بزاق، بخش آزاد آن را که از لحاظ بیولوژیکی فعال است مشخص نمود. از آن‌جا که میزان کورتیزول در بزاق وابسته به ریتم ترشح روزانه نیست، حساسیت و اختصاصی‌بودن این تست مشابه اندازه‌گیری کورتیزول در ادرار ۲۴ ساعته و آزمایش سرکوب دگزامتازون (Dexamethasone suppression test) است. بعلاوه اندازه‌گیری کورتیزول در بزاق به‌خصوص در شیرخواران، کودکان، افراد مبتلا به بیماری‌های روانیِ تحت درمان و همچنین در مورد بیماران سرپایی کاربرد دارد. بدین‌ترتیب می‌توان از استرسِ همراه با خون‌گیری که سبب افزایش ترشح کورتیزول می‌شود جلوگیری نمود.

نمونه‌گیری:
زمان گرفتن نمونه توسط پزشک معالج تعیین می‌شود. گرفتن بزاق باید حداقل ۳۰ دقیقه پس از صرف غذای جامد یا مایع انجام شود. در صورت انتخاب ساعات صبح، نمونه‌گیری بزاق قبل از مسواک‌زدن صورت گیرد. برای این منظور، لوله باید با نام و نام خانوادگی بیمار و ساعت نمونه‌گیری مشخص شده باشد.

زمان گرفتن نمونه:
صبح: ۶–۱۰
بعدازظهر: ۴–۸
شب: ۰۰:۰۰–۰۰:۳۰

لولهٔ فوق را در همان روز یا اول وقتِ روز بعد به آزمایشگاه تحویل دهید.